اینترنت نسل سوم که بهاختصار وب ۳ نیز به آن گفته میشود دنیای اینترنت را متحول کرده است. وب ۳ محوریت غیرمتمرکز دارد و تمامی کاربران میتوانند کنترل اطلاعات خود را در این دنیا به دست بگیرند. کارشناسان حوزه وب بر این باورند که اینترنت نسل سوم موجب هوشمندتر شدن اینترنت و همچنین سادهتر شدن زندگی کاربران خواهد شد. آشنایی با ویژگیهای وب ۳ برای همه افرادی که علاقهمند به دنیای فناوری هستند ضروری است. در همین راستا، این مقاله از پایا ارز را به این موضوع اختصاص دادهایم.
وب ۳ چیست؟
همانطور که از نامش پیداست، وب ۳، نسل سوم اینترنت است و توسط گوین وود یکی از بنیانگذاران اتریوم و پولکادات در سال ۲۰۱۴ معرفی شد. در حال حاضر ما از نسخه دوم اینترنت استفاده میکنیم و تصور کاملی از اینکه نسل بعدی اینترنت چگونه میتواند باشد نداریم. بهراستی نسل سوم اینترنت قرار است چگونه باشد؟
وب ۳.۰ یک مفهوم درحالتوسعه است و توسعه دهندگان بهزودی آن را اجرایی خواهند کرد. این نوع اینترنت ویژگیهای منحصربهفردی دارد که تمامی کاربران دنیای فناوری بیصبرانه منتظر آن هستند. در وب ۳ تمامی سیستمها در یک شبکه غیرمتمرکز بر پایه بلاکچین به یکدیگر متصل شدهاند. برای ارتباط با یکدیگر نیاز به پایگاهداده مبتنی بر سرور وابسته نیست و ارتباطات مبتنی بر تعاملات همتا به همتا مانند بلاکچین، نرمافزارهای متنباز، واقعیت مجازی و اینترنت اشیا صورت میگیرد. بهطورکلی، این نسل از اینترنت آمده است تا فضای وب را به یک پایگاهداده بزرگ تبدیل کند. از web3 یا همان اینترنت هوشمند انتظار میرود که منظور کاربران را بتواند بهراحتی درک کند و در کمترین زمان ممکن به نتیجه دلخواه برساند.
تکامل اینترنت
عصر کلاسیک اینترنت از اواسط دهه ۹۰ میلادی معرفی شد. وب ۱.۰ اولین نسل شبکه جهانی اینترنت بود که در آن فقط دارندگان وبسایتها میتوانستند مطالب را انتشار دهند. کاربران فقط میتوانستند این اطلاعات سرچ کنند و بخوانند. به همین دلیل به این نسل از اینترنت (Read-only) یعنی فقط خواندنی گفته میشد. دانلود یک آهنگ، یک روز تمام طول میکشید و کاربران نمیتوانستند عکسی از خود انتشار دهند و یا کامنتی برای کسی بگذارند.
در اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی در اینترنت انقلاب تازهای رخ داد و جهان را متحول کرد. دیگر اینترنت یک کتابخانه کسلکننده نبود و باعث شده بود کاربران در سراسر جهان با یکدیگر متصل باشند. در اینترنت وب ۲، شبکههای اجتماعی به میدان آمدند و کاربران تجربههای جدیدی کسب کردند. عکسهای خود را به اشتراک گذاشتند و یا فیلمهای ویدئویی یکدیگر را در یوتیوب تماشا کردند. برای وصل شدن به اینترنت دیگر نیاز به اتصالهای دایلآپ نبود که صدایش همهجا بپیچد. بازیهای آنلاین معرفی شدند و کاربران از سراسر جهان با یکدیگر بازی کردند و لذت بردند. کاربران در فیسبوک و اینستاگرام برای خود صفحه شخصی درست کردند و با دیگر دوستان خود در ارتباط بودند.
اما حالا صحبت از اینترنت نسل سوم است و همه منتظر هستند تا ببینند چه دنیای جذاب و شگفتانگیزی را قرار است ببینند. هر ۱۰ سال یکبار یک نسل از اینترنت معرفی میشود و کاربران را با دنیایی جدید آشنا میکند. در این دنیای جدید شرکتهای کلان و بزرگ دیگر نمیتوانند با دادههای خصوصی کاربران تجارت کنند. بهواسطه فناوری جدیدی به نام بلاکچین، عملکرد شبکه بهگونهای میشود که اطلاعات هرکسی محفوظ میماند. شاید درک این مفهوم برای شما کمی سخت باشد اما در ادامه چگونگی انجام کار وب ۳ را به شما میگوییم.
برای خواندن بیشتر درباره وب ۳ به مقاله کاملی که در سایت ارز دیجیتال نوشته شده است مراجعه کنید.
وب ۳.۰ چیست؟ چگونه روی نسل بعدی اینترنت سرمایهگذاری کنیم؟
وب ۳ چگونه کار می کند؟
به هنگام خریدهای آنلاین حتماً تابهحال پیشنهاد خرید محصولات مشابه را دیدهاید. این وبسایت رفتار شما را زیر نظر گرفته است و میداند که شما قبلاً چه کالاهایی را در آن سرچ کردهاید. به همین جهت سعی میکند در پیشنهادهای ویژه آن محصول را به ما نشان دهد. وب ۳.۰ از مکانیزم یادگیری و اپلیکیشنهای مشابهی به شیوه پالایش شده استفاده میکند. اینترنت رفتار شما را یاد میگیرد و با پیشنهادهای مناسب، جستوجو و فعالیتهای شما، پاداش میدهد.
در اینترنتی نسل سوم برای ذخیرهسازی و اشتراکگذاری فایلها بهجای گوگل درایو و یا درایو باکس از سرویسهای مانند Storj ،Siacoin ،Filecoin یا IPFS استفاده خواهید کرد. شبکههای اجتماعی واتساَپ و اسکایپ کنار میروند و از پلتفرمهای جدیدی مانند Status استفاده خواهیم کرد. تمامی این سرویسهایی که قرار است جایگزین شوند کنترل کاربر بر دادههایش را افزایش خواهند داد. همچنین به بهبود پروتکلهای امنیتی پیشگیری از سو استفاده سازمانها و بینام بودن کمک خواهد کرد.
ویژگی های وب ۳
تا به اینجا مقاله راجعبه چیستی web3 به شما گفتیم، اما حالا نوبت به ویژگیهای شگفتآور این اینترنت هوشمند رسیده است.
- غیر متمرکز
مهمترین ویژگی اینترنت نسل سوم غیر متمرکز بودن آن است و یک اصل اساسی به شمار میرود. در نسل قبلی، رایانهها از HTTP بهعنوان آدرسهای وب منحصربهفرد استفاده میکردند که مکان ثابتی داشتند و روی یک سرور ذخیره میشدند. اطلاعات در وب ۳ بر اساس محتوا یافت میشوند که میتوان آن را از چندین مکان به طور همزمان ذخیره کرد. با این کار تمامی اطلاعات عظیمی که توسط گوگل و فیسبوک نگهداری میشود از بین میرود. کنترل این اطلاعات بیشتر به کاربران داده میشود و از غنیسازی بیرویه جلوگیری میشود.
- بدون مجوز
وب ۳.۰ به کاربران اجازه میدهد بدون واسطه مورد اعتماد با هم دیگر عامل داشته باشید. برنامههای وب ۳.۰ روی بلاکچین شبکه همتا به همتا غیر متمرکز و یا ترکیبی از آنها اجرا میشوند که به این برنامهها Dapp گفته میشود.
- هوش مصنوعی
در این نسل از اینترنت، کامپیوترها میتوانند اطلاعات را مانند انسانها متوجه شوند و تفسیر کنند. با بهرهگیری از فناوری مبتنی بر وب معناگرا و پردازش زبان طبیعی این کار قابل انجام است. وب ۳ از الگوریتم مخصوص و کاربردی برای تقلید نوع یادگیری انسانها استفاده میکند که موجب میشود کامپیوترها در کمترین زمان ممکن، دقیقترین پاسخها را پیدا کنند.
- قابلیت اتصال و فراگیر بودن
در وب ۳.۰ اطلاعات و محتواها بیشتر به هم متصل میشوند. با برنامههای متعددی مانند اینترنت اشیا قابلدسترسی هستند. بهطورکلی هدف وب ۳.۰، تبدیل اینترنت به یک فناوری هوشمندانهتر، مستقلتر و آزادانهتر است که با کمک هوش مصنوعی، بلاکچین، گرافیک سهبعدی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده ممکن میشود.
مزایای وب ۳
برای اینکه درک بهتری از دنیای وب ۳ داشته باشید، برخی از مزایای این دنیا را به شما ارائه میدهیم.
- مالکیت دادهها: کنترل اطلاعات کاربران بر عهده خودشان است.
- متادیتای معنایی: با این مکانیزم وب قادر است نمادها و کلمات کلیدی را درک کند. شبکه میتواند ایموجی خندان را درک کند و به لبخند انسان تبدیل کند.
- پروتکلهای فوق ایمن: دادههای کاربران رمزنگاری میشود و با کمک پروتکلهای فوق ایمن محافظت میشود.
- قابلیت همکاری: در وب ۳، اپلیکیشنها در مورد سیستمهای مختلف دستگاهها حالتی بیطرفانه دارند.
- شبکههای بدون مجوز: این نسل از اینترنت به لطف استفاده از بلاکچین، برای تمامی افراد قابلدسترسی است.
- سرویس بدون تداخل: وب ۳ هرگز به دلیل خرابی سرور غیرفعال نخواهد شد.
- هویت سهبعدی مجازی: هر کاربر میتواند با ساخت یک آواتار مجازی، یک هویت مجازی از خود در این دنیای جدید بسازند.
- حضور فراگیر: وب ۳ در همهجا قابلدسترسی است و تمام ابعاد زندگی را در برمیگیرد.
وب ۳ و بلاک چین
شاید شما فکر کنید که از بلاکچین فقط برای نقلوانتقال ارزهای دیجیتال استفاده میشود. درحالیکه بلاکچین یک تکنولوژی برای راهاندازی وب غیر متمرکز است. بلاکچین بهترین گزینه برای تبادل اطلاعات در سیستم همتا به همتا است زیرا توان ذخیرهسازی زمان و چیستی تراکنش را دارد. در یک پروتکل متنباز، قوانینی که مدیریت خدمات غیر متمرکز را برعهده دارند تعریف میشوند. کاربرانی که میخواهند با آن ارتباط برقرار کنند میتوانند از نرمافزارهای انتخابی با ویژگیهای متفاوت استفاده کنند.
ارزهای دیجیتال web3
نقش ارزهای دیجیتال در وب ۳ چیست؟ در واقع ارزهای دیجیتال به ابزاری برای پرداخت کاربران تبدیل میشوند. به همین جهت ارز دیجیتال را میتوان سوخت وب ۳ دانست. سرویسهای در نسل سوم اینترنت به وجود خواهند آمد که در ازای نگهداری از اطلاعات به کاربران ارز دیجیتال میدهند. همچنین استفاده از این سرویسهای ویژه در ازای پرداخت ارز دیجیتال ممکن خواهد بود.
در حال حاضر پروژههای بلاکچینی بهترین درک برای وب ۳ هستند. در ادامه بهترین پروژه های web 3 را به شما معرفی میکنیم.
بهترین پروژه های web 3
- اکوسیستم اتریوم: اتریوم یک شبکه غیر متمرکز است و میزبان هزاران پروژه غیر متمرکز دیگر هم هست. از پلتفرم دیفای اتریوم میتوانید وام بگیرید، در صرافیهای غیر متمرکز موجود در اتریوم تبادل انجام داده و یا بازیهای بلاکچینی انجام دهید.
- اکوسیستم سولانا: سولانا نیز مانند اتریوم میزبان پروژههای غیرمتمرکز زیادی است. صرافیهای غیرمتمرکز، پلتفرمهای سهامگذاری، ابزارهای تجزیهوتحلیل داده، پلهای بلاکچینی و بازیهای غیر متمرکز از پروژههای سولانا هستند.
- اکوسیستم پولکادات: پولکادات اطلاعات را بین بلاکچینهای باز و عمومی و بلاکچینهای خصوصی و دارای مجوز منتقل میکند. برای ساخت اپلیکیشنها میتوان از آن استفاده کرد و اطلاعات را از بلاکچینهای خصوصی گرفت و به بلاکچینهای عمومی داد.
جمعبندی نهایی وب ۳
وب ۳ نسبت به اینترنت نسل ۲ پیشرفت زیادی داشته است و در آیندهای نهچندان دور میتوانیم از آن استفاده کنیم. این نسل از اینترنت درحالتوسعه است و اطلاعات زیادی از آن هنوز منتشر نشده است. اما بااینوجود ما بیصبرانه منتظر عرضه جهانی آن هستیم.