عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یا IDO چیست؟ + نحوه شرکت در IDO

عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز (IDO) چیست؟

برای موفقیت یک پروژه عواملی مختلفی وجود دارد. عواملی که هر کدام در کنار هم باعث پیشرفت و موفقیت یک پروژه می‌شوند. اما شاید اصلی‌ترین عامل موفقیت شرکت‌ها، تامین مالی و مدیریت آن باشد. بدون پول و منابع مالی قوی نمی‌توان یک پروژه را با موفقیت به سرانجام رساند. در دنیای کریپتوکارنسی افراد زیادی هستند که ایده‌های جذابی دارند، اما پول کافی برای تحقق آن‌ها ندارند. یکی از راه‌های کسب سرمایه، ایجاد توکن و عرضه آن در صرافی‌ها است. سال‌ها است که شرکت‌های نوپا با عرضه سهام یا توکن خود به مردم به روش عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز و ICO، به یک سرمایه اولیه مناسب دست پیدا می‌کنند تا بتوانند هزینه‌های متعددی که پیش روی آن‌ها قرار دارد را مدیریت کنند.

در ماه ژانویه ۲۰۱۷ صرافی بایننس برای اولین بار میزبان عرضه یک ارز دیجیتال به‌نام BitTorrent بود. این اولین IEO تاریخ رمز ارزها بود. اگر بخواهیم ساده بگوییم، IEO یعنی عرضه اولیه یک ارز دیجیتال در صرافی. اگر این رویداد در صرافی متمرکز انجام شود به آن IEO و اگر در صرافی غیرمتمرکز (DEX) اتفاق بیفتد، IDO می‌گویند.

سال ۲۰۲۱ سالی بود که IDO ها حضور پررنگی در بازار رمز ارزها داشتند. پروژه‌های زیادی در این سال بر روی بستر صرافی‌های غیر متمرکز لانچ شدند. پروژه Blocktopia یکی از معروف‌ترین پروژه‌هایی بود که از  طریق عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز وارد بازار رمز ارزها شد. زیرا شرکت‌کنندگان در این IDO بیش از ۵۰۰ درصد سود کردند. به‌همین علت گفته می‌شود که IDO و IEO یک فرآیند برد برد است. به‌عبارتی سرمایه‌گذاران با شرکت در IDO در اکثر مواقع سود می‌کنند و صاحبان پروژه نیز به یک سرمایه قابل توجه برای پیشبرد اهداف خود دست می‌یابند.

اگر قصد سرمایه گذاری در عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز را ندارید و ترجیح می‌دهید که سرمایه‌گذاری خود را روی کوین‌های معتبر بازار انجام دهید، صرافی ارزپایا بهترین صرافی ایرانی برای انجام این کار است. در صرافی ارزپایا امکان خرید ده‌ها رمزارز معتبر با کارمزد ۰.۰۰۲ برای کاربران فراهم شده است. برای ثبت نام در صرافی ارزپایا روی این لینک کلیک کنید.

تفاوت IDO با IEO و ICO چیست؟

شاید هنوز بپرسید که IDO چیست و دقیقا چه تفاوتی با IEO و ICO دارد. به‌همین علت اجازه دهید به‌صورت جداگانه با هر یک از این روش‌های عرضه اولیه آشنا شویم:

ICO

Initial Coin Offering یا عرضه اولیه ICO اولین روش عرضه اولیه توکن‌ها بود که در سال ۲۰۱۷ به اوج خود رسید. در این روش صاحبان پروژه با انجام تبلیغات گسترده مردم را به سرمایه‌گذاری در پروژه خود تشویق می‌کنند. آن‌ها معمولا در شبکه‌های اجتماعی مختلف از جمله تلگرام، توییتر و اینستاگرام از نقشه راه و اهداف پروژه خود می‌گویند. مردم نیز برای شرکت در ICO باید توکن خاصی مثل اتر یا بایننس کوین را به قرارداد هوشمند پروژه ارسال کنند تا در قبال آن توکن مخصوص را دریافت کنند.

این روش در سال ۲۰۱۷ بسیار مورد استفاده قرار گرفت تا جایی که از این سال با عنوان حباب ICO ها یاد می‌شود. تب و تاب سرمایه‌گذاری در یک پروژه نوپا با هدف دستیابی به سود‌های نجومی آن هم در مدتی کوتاه، بسیاری از افراد را به دام پروژه‌های کلاه‌برداری انداخت. زیرا در ICO هیچ ضمانت یا نظارتی روی پروژه‌های وجود ندارد و سرمایه‌گذاران باید خودشان تمام دقت خود را به کار بگیرند تا به دام کلاه‌برداران نیفتند.

البته پروژه‌‌های موفقی هم بودند که در همین سال عرضه اولیه شدند و سود خوبی را نصیب خریداران کردند. از مثال‌های موفق ICO می‌توان EOS را نام برد که در همین سال عرضه اولیه شد و مبلغی بالغ بر ۴ میلیارد دلار سرمایه جمع‌آوری کرد. پس از انجام این عرضه اولیه، EOS در صرافی‌های نیز لیست شد تا خرید EOS برای همه افراد امکان‌پذیر باشد.

IEO

بعد از این‌که ICO ها از تب و تاب افتادند و عده زیادی متضرر شدند، روشی ایمن‌تر به‌نام IEO یا عرضه اولیه صرافی معرفی شد. در IEO صرافی به‌عنوان یک واسطه میان مردم و صاحبان پروژه، کار فروش و توزیع توکن را انجام می‌دهد. در این روش، مردم به‌جای واریز مستقیم پول به کیف پول صاحبان پروژه، از طریق پلتفرم صرافی توکن مورد نظر را خریداری می‌کنند. همچنین صرافی (متمرکز) قبل از این‌که به صاحبان پروژه برای برگزاری IEO چراغ سبز نشان دهد، وایت پیپر، نقشه راه، توکنمیکس و سایر موارد تاثیرگذار را مورد بررسی قرار می‌دهد. زیرا شکست یک IEO اعتبار صرافی را به‌خطر می‌اندازد.

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم استارت شروع IEO به‌صورت جدی توسط صرافی بایننس با پروژه BitTorrent در سال ۲۰۱۷ زده شد. در این IEO حدود ۷.۲ میلیون دلار جمع‌آوری و تعداد ۶۰ میلیارد توکن تنها در عرض چند دقیقه فروخته شد.

با وجود مزایای فوق‌العاده‌ای که عرضه اولیه صرافی (متمرکز) یا IEO دارد، نمی‌توان از معایب آن چشم‌پوشی کرد. یکی از معایب IEO اجباری بودن احزار هویت کاربران برای شرکت در عرضه اولیه است. این اجبار در احراز هویت باعث می‌شود که ایرانی‌ها به‌عنوان یک کشور تحریم شده حق حضور در اکثریت IEO ها را از دست بدهند. همچنین صرافی‌ها از صاحبان پروژه بعضا کمیسیون‌های گزافی دریافت می‌کنند که بخش مهمی از سود IEO را نصیب صرافی می‌کند. تمامی این اتفاقات باعث ظهور روش عرضه اولیه جدیدی به‌نام IDO شد.

IDO

با گسترش سازمان‌های غیر متمرکز (DAO) و رشد پروژه‌‌های Defi در سال‌های اخیر، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) زیادی ایجاد شدند. این صرافی‌ها به محلی برای عرضه اولیه توکن‌هایی تبدیل شدند که صاحبان‌ آن تمایلی به پرداخت کمیسیون‌های گزاف به صرافی‌های متمرکز نداشتند. این روش به Initial DEX Offering یا IDO معروف شد که شباهت زیادی به IEO دارد.

لانچ پد‌ها یا پلتفرم‌های IDO

لانچ پدها پلتفرم‌هایی هستند که IDO ها را می‌توانید از طریق آن‌ها خریداری کنید. این پلتفرم‌ها پروژه‌‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند تا احتمال کلاهبرداری یا سرقت پول سرمایه‌گذاران به حداقل برسد. کاربران می‌توانند با مراجعه به لانچ‌ پدهای محبوب، توکن‌ها را قبل از این‌که عرضه عمومی بشوند خریداری کنند. معمولا توکن‌ها بعد از عرضه عمومی رشد قیمت خوبی را تجربه می‌کنند. در ادامه ۲ مورد از لانچ پدهای معتبر دنیا را به شما معرفی می‌کنیم:

Polkastarter

پولکااستارتر یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز دنیا است که تا به‌حال IDO های موفق بسیار زیادی را میزبانی کرده است. این صرافی روی بلاک چین پولکادات ایجاد شده است اما به‌‌دلیل قابلیت کراس چین بودن، امکان عرضه اولیه توکن‌های اتریوم نیز بر روی آن وجود دارد. از پروژه‌‌های محبوبی که بر روی پولکااستارتر اجرا شدند می‌توان به ماهادائو (MahaDAO)، اکسیدمی (Exceedme) و اسپایدردائو (SpiderDAO) اشاره کرد.

لانچ‌پد بایننس اسمارت چین

لانچ پد بایننس اسمارت چین یکی از معروف‌ترین پلتفرم‌های ارائه‌دهنده IDO است که برای اولین بار روی شبکه بایننس اسمارت چین آغاز به کار کرد. این لانچ پد بعضا با نام BSCPad هم شناخته می‌شود. به‌دلیل این‌که همه افراد، شانس برنده شدن در بعضی از IDO ها را ندارند، BSCpad بخش جذابی به‌نام لاتاری ایجاد کرد که در آن شانس افراد برای شرکت در IDO ها به‌ شیوه عادلانه‌تری تقسیم شود.

IDO  چطور کار می‌کند؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، IDO ها از طریق DEX ها یا صرافی‌های غیرمتمرکز انجام می‌شوند. در این فرآیند، صاحبان یک پروژه توکن‌های خود را در اختیار صرافی قرار می‌دهند و در طرف مقابل کاربران نیز وجوه مورد نیاز برای شرکت در عرضه اولیه را به صرافی واریز می‌کنند. در نهایت DEX با یک فرآیند کاملا خودکار توزیع و فروش توکن‌ها را به کمک قراردادهای هوشمند انجام می‌دهد.

نحوه انجام مراحل IDO به قوانین و مقررات DEX بستگی دارد که در ادامه با مهم‌ترین آن‌ها آشنا می‌شویم:

1. پس از انجام بررسی‌های لازم، پروژه برای انجام IDO در صرافی غیر متمرکز مجوز می‌گیرد. آن‌ها مقداری از توکن‌ها را در پلتفرم صرافی عرضه می‌کنند و کاربران هم برای خرید توکن‌ها وجوه خود را در DEX قفل می‌کنند. این توکن‌ها در رویداد TGE (تولید توکن) به کیف پول خریداران واریز می‌شود.
2. گاهی اوقات در IDO ها یک لیست انتظار از سرمایه‌گذاران وجود دارد که برای پیوستن به آن‌ شاید مجبور شوید کارهای بازاریابی را تکمیل کنید.
3. پس از این‌که وجوه لازم در IDO جمع‌آوری شد، مقداری از آن برای ایجاد یک استخر نقدینگی با توکن‌های پروژه استفاده می‌شود. سپس مابقی آن به تیم پروژه داده شده تا در زمان و جای مشخص هزینه شود. سرمایه‌گذاران نیز پس از انجام رویداد تولید توکن (TGE) اجازه معامله توکن‌ها را پیدا می‌کنند.
4. در آخرین مرحله پس از انجام TGE و انتقال توکن‌ها به کیف پول کاربران، استخرهای نقدینگی باز شده و امکان معامله توکن‌ها برای کاربران فراهم می‌شود.

چگونه در IDO شرکت کنیم؟

برای شروع ابتدا باید یک کیف پول وب ۳ مانند متامسک را بر روی سیستم خود نصب کنید. سپس برای شرکت در IDO باید توکن‌های لانچ پد را خریداری کنید. لانچ پدهای محبوبی که مسئول انجام IDO ها هستند ویژگی‌های مشترکی دارند که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لانچ پدها White List (لیست سفید) است. به‌دلیل این‌که در IDO نسبت به IEO  و ICO سرمایه‌ کمتری جمع‌آوری می‌شود و معمولا تعداد افراد شرکت کننده‌ در این رویدادها زیاد هستند، لیستی تحت نام White List وجود دارد تا تعداد توکن‌ها و خریداران محدود شود. به‌صورت معمول اگر حداقل مقدار مورد نیاز توکن‌های بومی لانچ پد را خریداری کنید، شانس حضور در لیست سفید را خواهید داشت. همچنین در برخی از لانچ پدها می‌توانید با استیک برخی توکن‌ها و افزایش نقدینگی لانچ پد، شانس خود را برای ورود به وایت لیست افزایش دهید.

یکی از شرایط مهم برای حضور در وایت لیست برخی از لانچ پدها، اجباری بودن KYC یا احراز هویت است. متاسفانه در بسیاری از لانچ پدها به‌دلیل حضور ایران در لیست کشورهای تحریم شده، اجازه KYC به کاربران ایرانی داده نمی‌شود. به‌همین علت باید به‌دنبال لانچ پدهایی باشید که انجام احراز هویت در آن‌ها الزامی نیست.

با گذشت زمان فرآیند عرضه اولیه توکن‌ها یک سیر تکاملی را طی کرد. این فرآیند با ICO ها شروع شد و پس از آن با IEO و IDO به اوج خود رسید. اما IDOها نیز مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مزایای IDO

1. در IDO ها نیازی نیست به‌صورت مستقیم به پروژه‌ها اعتماد کنید، زیرا پلتفرم‌های IDO تا حد قابل قبولی این پروژه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند تا احتمال کلاه‌برداری کاهش پیدا کند. البته میزان بررسی صورت گرفته در IDOها نسبت به IEOها کمتر است. پس دقت کنید که هر شخص به‌عنوان سرمایه‌گذار باید به‌صورت مجزا یک پروژه‌ را بررسی کند و صرفا اعتماد به لانچ پد می‌تواند خطرناک باشد.
2. IDO ها برای پروژهای نوپا در دسترس‌تر و مقرون به صرفه‌تر هستند. زیرا راه اندازی توکن از طریق DEX برای یک پروژه کوچک و کمتر شناخته شده اغلب آسان تر و ارزان تر از یک صرافی متمرکز و بزرگ است.
3. در لانچ پدها معمولا قوانین و مقرراتی در نظر گرفته شده است که اجازه خرید IDO به نهنگ‌ها داده نمی‌شود. به این معنی که هیچ سرمایه‌گذاری به تنهایی نمی‌تواند تعداد زیادی توکن بخرد.
4. برای لیست شدن توکن‌ها در صرافی‌های غیرمتمرکز، نیازی به ارائه مجوزهای سفت و سخت نیست و این فرآیند بسیار ساده‌تر از صرافی‌های متمرکز است.

معایب IDO

1. بررسی کمتر پروژه ها. انجام فرآیند عرضه اولیه از طریق یک IDO برای یک پروژه نامعتبر بسیار ساده تر از انجام یک IEO در یک صرافی بزرگ و معتبر است. به‌همین علت همچنان می‌توان گفت شرکت در عرضه اولیه توکن‌ها از طریق صرافی‌های متمرکز نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز ایمن‌تر است.
2. در IDO امکان جذب سرمایه برای پروژه‌های نوپا کمتر از IEO است. به‌زبان ساده‌تر معمولا در IEO مبلغ بیشتری از طرف مردم جمع‌آوری می‌شود.
3. در IDO ها امکان دستکاری قیمت نسبت به IEO بیشتر است. زیرا حجم معاملات و عمق بازار صرافی‌های غیرمتمرکز کمتر از صرافی‌های متمرکز است.

سوالات متداول

عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز چیست؟

هنگامی که عرضه اولیه یک توکن در یک صرافی غیر متمرکز انجام شود، می‌گوییم عرضه اولیه از نوع IDO بوده است.

مهمترین مزیت عرضه اولیه به روش IDO چیست؟

از آنجایی که پلتفرم‌های IDO ابتدا به صورت کامل درباره پروژه تحقیق می‌کنند، نیازی نیست که نگران کلاهبرداری بودن پروژه باشید و این مهمترین مزیت عرضه اولیه به این روش است.

معایب عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز چیست؟

یکی از معایب اصلی این روش این است که در مقایسه با عرضه اولیه IEO، سرمایه کمتری در این روش جمع‌آوری می‌شود.

برداشت ارز در صرافی ارزپایا چقدر زمان می برد؟

تراکنش‌های برداشت ارزی در صرافی ارزپایا بلافاصله تایید می‌شوند و به آدرس مورد نظر شما واریز می‌شوند.

کارمزد خرید و فروش ارز دیجیتال در صرافی ارزپایا چند درصد است؟

کارمزد در نظر گرفته شده برای خرید و فروش در ارزپایا، ۰.۲ درصد است.