تمرکززدایی در سیستم بلاک چین، یکی از مهمترین دستاوردهای این سیستم است، تاحدی که امروزه تمام اپلیکیشنهای بلاکچین غیر متمرکز هستند و بسیار به این موضوع افتخار میکنند! این فناوری جدید در روش کار صرافیها هم تاثیر گذاشته است، بهطوریکه درحال حاضر، صرافی های نامتمرکز بهترین جایگزین برای صرافیهای متمرکز شناخته میشوند. اگر میخواهید درمورد Decentralized Exchange یا صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال بیشتر بدانید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز یا دکس (Dex)، بستری است که با تکیه بر قراردادهای هوشمند، امکان ایجاد معامله بدون واسطه را برای کاربران فراهم میکند. کاربران میتوانند بهکمک قراردادهای هوشمند، بهطور مستقیم از طریق کیف پول ارز دیجیتال خود، به مبادله ارزهای دیجیتال بپردازند.
صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال فقط برروی شبکه های بلاک چینی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکنند، ساخته میشوند. در این صرافیها هیچ سازمان متمرکزی برای مدیریت خدمات مالی وجود ندارد، درنتیجه، کاربران مسئول نگهداری کلیدهای خصوصی و وجوه خود هستند. بهطور کلی، این بسترها کاربران را از دخالت شخص سوم بینیاز میکنند تا خودشان مستقل از هر سازمان یا شخص دیگر، معاملات خود را انجام دهند.
تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز
حجم عظیمی از معاملات ارزهای دیجیتال در صرافیهای متمرکز انجام میشوند، زیرا این بسترها نهادهای تنظیم شدهای هستند که از داراییهای کاربران محافظت میکنند. همچنین این بسترها با اضافه کردن یک واسطه در معاملات، کار را برای تازه واردان دنیای ارز دیجیتال راحتتر میکنند. حتی برخی از صرافیهای متمرکز برای سپردههای کاربران بیمه هم ارائه میدهند.
خدمات ارائه شده توسط این بسترها را میتوان مانند بانکها درنظر گرفت:
- برای داراییها مالک وجود دارد، اما آنها نمیتوانند بهطور مستقل برای جابهجایی داراییهای خود اقدام کنند.
- صرافی متمرکز خدمات امنیتی و نظارتی برای دارایی کاربران ارائه میدهند.
- این بسترها از قوانین و مقررات دولتها پیروی میکنند.
اما صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال، یک استراتژی جدید در پیش گرفته است. در این بسترها برخلاف بسترهای متمرکز، نیازی به ثبت نام و انجام فرآیند KYC نیست و کاربران مالک واقعی داراییهای خود هستند. در صرافیهای غیرمتمرکز، برای حل مسائل مربوط به پلتفرمهای متمرکز، تبادل همتا به همتا ایجاد شده است. با استفاده از این تبادلها، کاربران میتوانند با یکدیگر بهصورت مستقیم معامله کنند.
از ویژگیهای این بسترها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به برداشت یا واریز نیست. تمام تراکنشهای همتا به همتا توسط قراردادهای هوشمند مدیریت میشوند.
- هیچ شخص و سازمانی قادر به تنظیم یا کنترل آنها نیست.
- ارزهای دیجیتال از کیف پولهای دیگر بهغیر از کیفهای موجود در صرافی ارزهای دیجیتال منتقل میشوند. درواقع ضرافی غیرمتمرکز به کیف پول شما متصل شده و معامله را انجام میدهد.
در صرافی متمرکز ثبت نام کنیم یا غیر متمرکز
در صرافیهای متمرکز داراییهای کاربران در دست یک سازمان یا شخص دیگری قرار میگیرند که این موضوع امنیت سکهها را زیر سوال میبرد. اگر صرافی متمرکزی که انتخاب میکنید معتبر نباشد، ممکن است تمام داراییهای خود را طی یک شب از دست بدهید!
این دقیقا همان اتفاقی است که در صرافی متمرکز HitBTC رخ داد. این بستر متمرکز با حجم معاملاتی ۴۰ هزار بیت کوین دچار مشکلات امنیتی شد و کاربرانش برای برداشت داراییهای خود چنین پیامی دریافت کردند: “برداشت از این حساب بهطور موقت غیرفعال است”.
درمقابل، در صرافی های نامتمرکز، کلید خصوصی کاربران در اختیار خودشان است و درصورت گم کردن آن، یا ارتکاب هرگونه اشتباه مانند ارسال وجوه به آدرس اشتباه و…، خودشان مسئول از دست دادن داراییهای خود هستند.
بنابراین، اگر میخواهید حریم خصوصی کامل داشته باشید، dex بهترین گزینه برای شما است. این بسترها براساس ناشناس بودن کاربران عمل میکنند، درحالیکه در بسترهای متمرکز تمام جزئیات از شما خواسته میشود. همین موضوع باعث میشود که هک صرافی های نامتمرکز، تقریبا غیرممکن باشد.
مزایای صرافی غیر متمرکز
از مهمترین مزایای دکس میتوان به دو مورد امنیت و عدم حاکمیت اشاره کرد که در صرافیهای متمرکز یافت نمیشوند. اما ویژگیهای مثبت این بسترها فقط به این دو مورد ختم نمیشود.
قیمت پایینتر
در صرافیهای متمرکز بهدلیل حفظ زیرساختها و پرداخت هزینههای شخص سوم، هزینههای اضافی وجود دارد. این هزینهها با اتوماسیون سازی بسترهای غیرمتمرکز از بین میروند و درنهایت هزینه کمتری برای کاربران ایجاد میکنند.
کنترل داراییها
شما بر کیف پول و وجوه خود کنترل کامل دارید. برای انجام تراکنشها، لازم نیست که وجه را به کیف پول ارز دیجیتال یا هیچ حساب تجاری دیگری منتقل کنید.
دسترسی به توکنها
در صرافیهای متمرکز توکنها باید بهصورت جداگانه بررسی شوند تا قبل از فهرست کردن، از مطابقت آنها با مقررات محلی اطمینان حاصل شود. صرافیهای غیرمتمرکز از هر نوع توکنی که بر روی بلاک چین ساخته شده باشد پشتیبانی میکنند، درنتیجه، پروژههای جدید پیش از قرارگیری در بسترهای متمرکز، در این صرافیها ارائه میشوند.
کاهش ریسک طرف مقابل
ریسک طرف مقابل زمانی اتفاق میافتد که طرف دیگر در معامله، بخشی از معامله را انجام ندهد و تعهدات قراردادی خود را نپذیرد. از آنجایی که صرافیهای غیرمتمرکز بدون واسطه و مبتنی بر قراردادهای هوشمند هستند، این ریسک از بین میرود.
کاهش خطرات امنیتی
کاربران باتجربه در این زمینه، با استفاده از خرید و فروش در صرافی های غیر متمرکز در معرض خطر کمتری برای هک شدن هستند، زیرا این صرافیها وجوه آنها را کنترل نمیکنند. در عوض، معاملهگران خود از داراییشان محافظت میکنند و اگر پلتفرم هک شود، تنها ارائه دهندگان نقدینگی ممکن است در خطر باشند.
معایب صرافی های غیر متمرکز
باوجود تمام مزایایی که برای صرافی های نامتمرکز بیان کردیم، برخی نقاط ضعف هم در این بسترها وجود دارند که آنها را درادامه آوردهایم:
نیازمند دانش و تجربه
دکس ها با استفاده از کیف پول ارز دیجیتال قابل دسترسی هستند که می توانند با قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشند. کاربران نه تنها باید نحوه استفاده از این کیف پولها را بدانند، بلکه باید مفاهیم مرتبط با امنیت وجوه خود را هم درک کنند. برای انتخاب کیف پول و تامین آن با توکنهای صحیح، دانش خاصی لازم است. بدون دانش و آگاهی از نحوه عملکرد این پلتفرمها، معاملهگران صرافی ارز دیجیتال میتوانند اشتباهات مختلفی مرتکب شوند که ممکن است منجربه از دست دادن سرمایهشان شود.
لیست های توکن بررسی نشده
هر کسی میتواند یک توکن جدید را در یک صرافی غیرمتمرکز فهرست کند و با جفت کردن آن با سکههای دیگر، نقدینگی فراهم کند. این امر، ورود کلاهبرداران به صرافی را تسهیل میکند.
امکانات کم
صرافیهای غیرمتمرکز هنوز نمیتوانند تمام امکاناتی که در یک صرافی متمرکز ارائه میشود را ارئه دهند. این صرافیها، احتیاج به توسعه و رشد بیشتری دارند تا بتوانند در زمینه معاملات رمزارزها، با صرافیهای متمرکز رقابت کنند.
لیست صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال
امروزه، بیش از ۳۵ صرافی غیر متمرکز در جهان وجود دارد که از میلیونها کاربر میزبانی میکنند. برخی از برترین آنها شامل موارد زیر میشوند:
- Uniswap: اگر بهدنبال یک بستر ناشناس، سریع و ایمن هستید تا توکنهای مبتنی بر اتریوم را خریداری یا مبادله کنید، Uniswap راهحل شما است. این صرافی سفارشها را از طریق قراردادهای هوشمند مستقل در بلاک چین با هزینههای بسیار کم اجرا میکند.
- PancakeSwap: این صرافی غیرمتمرکز از توکنهای موجود بر شبکه هوشمند بایننس (BEP20) پشتیبانی میکند
- IDEX: IDEX یک صرافی ارز دیجیتال نسبتا جدید است که ویژگیهای صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز را با هم ترکیب میکند. این صرافی در ازای هر معامله ۰.۲ درصد برای گیرندگان و ۰.۱ درصد برای سازندگان هزینه دریافت میکند.
- Bisq: برای طرفداران بیت کوین، هیچ صرافی غیرمتمرکز بیت کوین بهتر از Bisq وجود ندارد. این بستر یک پلتفرم منبع باز است، به آن معنا که توسعه دهندگان تشویق میشوند تا ویژگیهای جدید به آن اضافه کنند و اکوسیستم را گسترش دهند. برای استفاده از این پلتفرم ابتدا باید نرم افزار آن را در کامپیوتر نصب کنید.
صرافی ارزپایا
صرافی ارزپایا، شامل یک تیم جوان و حرفهای است که امنترین و ارزانترین بازار مبادله ارز دیجیتال را به کاربران داخل ایران ارائه میدهند. عملکرد این صرافی آنلاین، همگام با بازارهای جهانی بهروز میشود تا مردم ایران بهروزترین و پیشرفتهترین خدمات صرافی ارز دیجیتال را دریافت کنند.
اگر بهدنبال یک بستر مورد اعتماد برای خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران هستید، ارزپایا میتواند بهترین گزینه برای شما باشد. مهمترین ویژگیها و خدمات این صرافی آنلاین شامل موارد زیر میشوند:
- خرید و فروش ارز دیجیتال در کوتاهترین زمان
- ارائه کیف پول اختصاصی ساخته شده برمبنای بهروزترین فناوریها
- واریز تتر یا ریال به حساب افراد در کمترین زمان
- توان امنیتی بالا
- کارمزد پایین خرید و فروش ارز دیجیتال
- پشتیبانی ۲۴ ساعته
کلام آخر
بهطورکلی، اگر شما از یک صرافی متمرکز استفاده میکنید، باید همیشه نسبت به امنیت داراییهای خود هوشیار باشید. این درحالی است که صرافی غیر متمرکز اختیار کامل را در دستان شما قرار میدهد تا بدون نگرانی درمورد حریم خصوصی و امنیت داراییهای خود برای سرنوشت آنها تصمیم بگیرید. نظر شما درمورد صرافی های نامتمرکز چیست؟ فکر میکنید شما تجربه کافی برای مسئولیت پذیری داراییهای خود را دارید یا ترجیح میدهید وجوه خود را به دست شخص ثالث بسپارید؟
سوالات متداول
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز یا دکس (Dex)، بستری است که با تکیه بر قراردادهای هوشمند، امکان ایجاد معامله بدون واسطه را برای کاربران فراهم میکند.
در صرافی متمرکز ثبت نام کنیم یا غیر متمرکز؟
اگر میخواهید حریم خصوصی کامل داشته باشید، dex بهترین گزینه برای شما است. این بسترها براساس ناشناس بودن کاربران عمل میکنند، درحالیکه در بسترهای متمرکز تمام جزئیات از شما خواسته میشود. همین موضوع باعث میشود که هک صرافی های نامتمرکز، تقریبا غیرممکن باشد.