حمله ۵۱ درصدی در بلاک چین به چه معناست؟

امنیت فناوری بلاک چین ستودنی است اما این بستر نیز ممکن است مورد حمله ۵۱ درصدی قرار گیرد. این اتک در شبکه ارزهای دیجیتال، زمانی رخ می‌دهد که یک سازمان یا فرد بتواند بیش از ۵۰ درصد قدرت پردازش شبکه (هش ریت) را از آن خود کند. احتمال رخ‌دادن حمله ۵۱ درصد چقدر است؟ آیا خطری سرمایه‌گذاران را تهدید می‌کند؟ برای گرفتن پاسخ این سؤال‌ها تا انتها با این مقاله از ارزپایا همراه شوید.

حمله ۵۱ درصد چیست؟

یکی از مزیت‌های اصلی شبکه بلاک چین غیرمتمرکز بودن آن است. در شبکه بیت کوین هیچ قدرت واحدی وجود ندارد و زیرساخت بلاک چین آن مانع می‌شود که یک نهاد متمرکز بخواهد برای اهداف شخصی از این سیستم استفاده کند. تنها راهی که ممکن است شبکه غیرمتمرکز نابود شود، قرارگرفتن بیش از ۵۰ درصد قدرت پردازش شبکه در کنترل یک فرد یا نهاد است. حمله ۵۱ درصد یک تهاجم در شبکه بلاک چین است که طی این فرایند می‌توانند در فعالیت شبکه اختلال ایجاد کنند. در این حمله، مهاجم از قدرت استخراج زیادی برخوردار است تا عمدا تراکنش‌ها را دست‌کاری کند. همچنین قادر خواهد بود تا تراکنشی را که قبلا تأیید شده برگشت بدهد که در نهایت این عمل، منجر به مشکل دوبار خرج کردن می‌شود.

یک اتک ۵۱ درصدی موفق، این امکان را فراهم می‌کند که بلاک چین از تأیید برخی از تراکنش‌ها خودداری کند. مهاجم می‌تواند تعدادی از ماینرها را از استخراج منع کند که به‌اصطلاح به این عمل انحصار استخراج نیز گفته می‌شود. مهاجم با اتک اکثریت نمی‌تواند تراکنش‌های قدیمی را بازگرداند یا پاداش استخراج هر بلاک را تغییر دهد.

برای آشنایی با فرایند استخراج بیت کوین به مقالات قبلی مجله ارزپایا مراجعه کنید.

چگونه می‌توان یک حمله ۵۱ درصدی را انجام داد؟

کسی که بتواند کنترل بیش از ۵۰ درصد هش ریت شبکه را به دست گیرد می‌تواند در شبکه اختلال ایجاد کند. این کار ممکن است توسط یک فرد، یک سازمان و یا گروهی از ماینرها انجام شود. زمانی که حمله ۵۱ درصدی بلاک چین انجام می‌شود میزان حمله دو بار خرج کردن هم زیاد می‌شود. به‌طور مثال یک ماشین به مبلغ ۱ بیت کوین را خریداری کرده‌اید. کلید ماشین را تحویل گرفته‌اید و پول آن را پرداخت کرده‌اید. با حمله دو بار خرج کردن در بلاک چین می‌توانید بیت کوین پرداخت شده را بازگردانید. یعنی هم ماشین را دارید و هم پول شما برگردانده می‌شود.

احتمال رخ‌دادن حمله ۵۱ درصد چقدر است؟

احتمال رخ‌دادن حمله ۵۱ درصد به شبکه بزرگی مانند بیت کوین تقریبا یک خیال است. احتمال رخ‌دادن آن صفر است و هیچ‌گونه توجیه اقتصادی ندارد. بلاک چین یک شبکه توزیع شده از نودها و یا گره‌ها تشکیل شده است و تمامی کاربران در روند دستیابی به اجماع همکاری می‌کنند. این کار موجب می‌شود تا امنیت بیت کوین تأمین شود. هر چه این شبکه بزرگ‌تر و قدرت نودهای آن بیشتر باشد، محافظت در برابر حملات و جلوگیری از دست‌کاری داده‌های شبکه راحت‌تر انجام می‌شود. در همین راستا حمله ۵۱ درصدی به بیت کوین باتوجه‌به بزرگی آن بعید است. هنگامی که یک بلاک چین خیلی بزرگ باشد احتمال اینکه افراد بتوانند قدرت محاسباتی برای غلبه بر دیگران را داشته باشند صفر است. از این گذشته به محض رخ دادن حمله ۵۱ درصد، قیمت بیت کوین با توجه به شوک خبری که بر سرمایه‌گذاران وارد می‌شود، کاهش پیدا می‌کند و عملا سکه‌هایی که هکر به دست می‌اورد بسیار بی‌ارزش خواهند بود.

اقدامات پروتکل بیت ‌کوین در برابر حمله ۵۱ درصدی

بیت کوین اولین بلاک چینی است که از الگوریتم اثبات کار (PoW) برای تأیید معاملات خود استفاده می‌کند. ساتوشی ناکاموتو خالق ناشناس بیت کوین، در وایت پیپر این ارز عنوان کرده است که ماینرها در حفظ امنیت و یکپارچگی در بلاک چین بیش از هر سازمان دیگری در برابر مقابله با حملات بزرگ، مقاوم هستند.

بیت کوین به دلیل هش ریت بالا و تمرکززدایی گسترده‌ای که دارد، راه را برای حمله ۵۱ درصد مسدود کرده است. اگر زمانی فردی موفق شود و این کار را انجام دهد یعنی ریسک مصرف بالای برق، لورفتن، دستگیری را به جان خریده است. در نهایت چیزی که فرد مهاجم به دست می‌آورد ارزش هزینه‌ای که در قبال آن قرار است بپردازد را ندارد. به دلیل وجود مشکلات و موانع زیادی که وجود دارد، امکان حمله ۵۱ درصدی به بیت کوین عملا صفر است.

فرض کنید یک نهاد با درنظرگرفتن تمامی ریسک‌ها و هزینه‌ها تصمیم به ازبین‌بردن شبکه بیت کوین می‌گیرد. حتی اگر این مهاجم بتواند شبکه را مختل کند، پروتکل‌ها و نرم‌افزارهای بیت کوین به‌سرعت تغییر می‌کنند و به‌عنوان پاسخی به آن حمله سازگار می‌شوند. در شرایط اضطراری این تصمیم‌گیری در مدت‌زمان کوتاهی انجام می‌شود. بیت کوین در برابر این حملات خیلی مقاوم است و در حال حاضر امن‌ترین و مطمئن‌ترین رمز ارز موجود است.

هزینه حمله ۵۱ درصدی به بیت کوین چقدر است؟

همان‌طور که در ابتدای مقاله گفتیم برای انجام یک حمله ۵۱ درصد یا حمله اکثریت موفق، باید کنترل اکثریت گره‌ها به دست یک فرد و یا سازمان بیافتد. این کار شامل هزینه‌های زیادی می‌شود که عبارت‌اند از:

1. هزینه بالای خرید ماینر که با توجه به محبوبیت بیت کوین افزایش پیدا کرده است.
2. بالا بودن میزان برق مصرفی دستگاه‌ها
3. خطر لو رفتن و از میان رفتن سرمایه هکر

حملات انجام شده در تاریخچه رمز ارز ها

• بزرگ‌ترین حمله ۵۱ درصدی در می سال ۲۰۱۸ در شبکه بیت کوین گلد رخ داد. در آن زمان ارزش کل بازار این رمز ارز حدود ۱۰۰ میلیون دلار بود و پس از حمله مهاجمان توانستند کنترل کامل بیت کوین گلد را به دست بگیرند. آن‌ها مشغول به دوباره خرج کردن این رمز ارز در صرافی‌ ارز دیجیتال شدند و یک رویداد فاجعه‌بار برای این رمز ارز به وجود آمد. به همین جهت بسیاری از صرافی‌ها این ارز را از فهرست خود خارج کردند.
• اتریوم کلاسیک در سال ۲۰۲۰ مورد حمله مهاجمین قرار گرفت و هکرها توانستند این ارز را دوباره خرج کنند. در جریان این حمله ۵۱ درصد، ۲۰۰ هزار اتریوم کلاسیک به ارزش ۱.۱ میلیون دلار به سرقت رفت. پس از اطلاع‌رسانی از این حمله، معاملات این رمز ارز در صرافی‌ها متوقف شد. این حمله منجر به پایین آمدن قیمت ارز اتریوم کلاسیک شد.

حمله ۵۱ درصد در آلت کوین‌ها

بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که احتمال حمله ۵۱ درصدی بلاک چین بیت کوین بسیار کم است. اما آلت کوین‌ها نسبت به بیت کوین هش ریت کمتری دارند و به‌دست‌آوردن ۵۱ درصد از هش ریت این شبکه‌ها کار سختی نیست. به همین جهت احتمال اتک اکثریت در آلت ‌کوین ‌ها بیشتر است.

این حملات مشکلات زیادی را برای ارزهای دیجیتال به وجود می‌آورد که مهم‌ترین آن‌ها عدم اعتماد مردم و ازبین‌رفتن اعتماد آن‌ها به حوزه ارزهای دیجیتال است. به‌طور مثال زمانی که به ارز بیت کوین گلد حمله شد، شرکت دارنده این کوین به اعضای شبکه غرامتی پرداخت نکرد. به همین جهت فعالان این حوزه تصمیم گرفتند که دیگر به این ارز اعتماد نکنند. به همین جهت متخصصین شبکه بلاک چین در حال تلاش هستند تا بتوانند حملات را کاهش داده یا آن را خنثی کنند. در صورت خنثی نشدن این حملات، اعتماد مردم به بلاک چین و رمز ارزها از بین می‌رود.

حمله ۳۴ درصد

حمله ۳۴ درصدی نوعی از حملات احتمالی به بلاک چین است. تنگل (Tangle) یک فناوری دفتر کل توزیع شده است که کاملا با بلاک چین متمایز است. هدف از طراحی تنگل دستیابی به کاربردهای مشابه بلاک چین است. از فناوری تنگل در ارزهای دیجیتالی مانند IOTA استفاده می‌شود. کنترل یک شبکه مبتنی بر تنگل در مقایسه با بلاک چین بسیار راحت‌تر است. در اختیار داشتن بیش از یک‌سوم هش ریت پلتفرم برای انجام خرابکاری کافی است. مهاجمین با به‌دست‌آوردن حداقل ۳۴ درصد از قدرت هش شبکه می‌توانند آن را کنترل کنند و از طریق دست‌کاری دفتر کل توزیع شده، تراکنش‌ها را تایید یا رد کنند.

حمله ۵۱ درصدی چه خطری برای سرمایه گذاران دارد؟

حمله ۵۱ درصدی زیاد هم شایع نیست و در سال‌های اخیر تنها در چند مورد رخ‌داده است. بزرگ‌ترین ریسک این حمله برای سرمایه‌گذاران رمز ارز، ازدست‌دادن ارزش رمز ارزی است که مورد حمله قرار گرفته است. فرض کنید رمز ارزی که برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اید مورد حمله قرار گرفته است. پس از این حمله بسیاری از صرافی‌ها این ارز را از لیست معاملاتی خود خارج می‌کنند. در نهایت قیمت کوین به‌سرعت سقوط می‌کند و همه ارزش خود را از دست می‌دهد. البته جای نگرانی نیست زیرا این حملات در دنیای رمز ارزها بسیار کم اتفاق می‌افتند.

سوالات متداول

حمله ۵۱ درصدی چیست؟

حمله ۵۱ درصد یک تهاجم در شبکه بلاک چین است که طی این فرایند می‌توانند در فعالیت شبکه اختلال ایجاد کنند. در این حمله، مهاجم از قدرت استخراج زیادی برخوردار است تا عمدا تراکنش‌ها را دست‌کاری کند. همچنین قادر خواهد بود تا تراکنشی را که قبلا تأیید شده برگشت بدهد که در نهایت این عمل، منجر به مشکل دوبار خرج کردن می‌شود.

حمله ۵۱ درصدی چه خطری برای سرمایه گذاران دارد؟

بزرگ‌ترین ریسک این حمله برای سرمایه‌گذاران رمز ارز، ازدست‌دادن ارزش رمز ارزی است که مورد حمله قرار گرفته است. فرض کنید رمز ارزی که برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اید مورد حمله قرار گرفته است. پس از این حمله بسیاری از صرافی‌ها این ارز را از لیست معاملاتی خود خارج می‌کنند. در نهایت قیمت کوین به‌سرعت سقوط می‌کند و همه ارزش خود را از دست می‌دهد. البته جای نگرانی نیست زیرا این حملات در دنیای رمز ارزها بسیار کم اتفاق می‌افتند.